Σπάνια, πολιτισμικά σύνδρομα...Εσύ ποια από αυτά γνωρίζεις;
Σχεδόν όλοι έχουμε κάποια στιγμή ακούσει για διάφορες ψυχικές διαταραχές όπως είναι το άγχος, η κατάθλιψη, η διπολική διαταραχή, σχιζοφρένεια και πολλές άλλες.
Ελάχιστοι όμως -εδικοί και μη- έχουν ασχοληθεί με τα πολιτισμικά σύνδρομα και ακόμη λιγότεροι έχουν ακούσει κάποια από αυτά, όπως είναι το σύνδρομο Ντατ (Dhat), Κόρο (Koro), Λάταχ (Latah) κά..
Τι είναι όμως τα “πολιτισμικά σύνδρομα”; Είναι διάφορες διαταραχές οι οποίες δεν είναι ευρέως γνωστές στον δυτικό κυρίως χώρο και αφορούν καταστάσεις με ακραίο, επεισοδιακό και δραματικό χαρακτήρα που εμφανίζονται σε απομακρυσμένες από τον δυτικό κόσμο και πολιτισμό, κουλτούρες:
Σύνδρομο Ντατ
Είναι η σπερματόρροια, όπως ονομάζεται στην Ινδική ιατρική και αφορά το άγχος απώλειας σπέρματος κατά τη διάρκεια του ύπνου ή μέσω των ούρων. Ο ασθενής αναστατώνεται με τη σκέψη ότι χάνει το σπέρμα του ακόμη και κατά τη συνουσία ή τον αυνανισμό! Συνδυάζεται με ανικανότητα, πρώιμη εκσπερμάτωση, άγχος για την εξέλιξη της σεξουαλικής πράξης.
Η απώλεια του σπέρματος σχετίζεται με φόβο για την ίδια τη ζωή, καθώς το σπέρμα θεωρείται σημάδι μακροζωίας, και υγείας.
Κόρο
Ο ασθενής, συνήθως ο άντρας χωρίς όμως να αποκλείονται οι γυναίκες βιώνει έντονο άγχος καθώς πιστεύει πως τα γεννητικά του όργανα συρρικνώνονται, εισέρχονται μέσα στο σώμα του και αυτό θα του προκαλέσει ανικανότητα, στείρωση και θα τον οδηγήσει σταδιακά στον θάνατο. Σποραδικά εμφανίζεται στην Ασία, σε χρήστες κάνναβης, σε άτομα με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο. Το σύνδρομο αυτό, σύμφωνα με τις τοπικές λαϊκές δοξασίες, οφείλεται στα κακά πνεύματα της θηλυκής αλεπούς, σε μαζική δηλητηρίαση ενώ στην Αφρική, σε μαγικές επιδράσεις. Αυτό το σύνδρομο ωστόσο, έχει εμφανιστεί σε χρήστες κάνναβης ακόμη και στη χώρα μας!
Λάταχ
Συχνά εμφανίζεται στη Μαλαισία και στην Ινδονησία. Ο ασθενής λέει ασυναρτησίες, πράγματα τα οποία στους άλλους μπορεί να φαίνονται και αστεία, δείχνει αιφνιδιασμένος και χαμένος. Μιμείται λόγια και κινήσεις άλλων, βωμολοχεί, βλασφημεί και καταριέται.
Ταϊτζίν Κυοφούσο
Είναι ένα είδος διαπροσωπικής και κοινωνικής φοβίας στην Ιαπωνία. Ο ασθενής έχει άγχος στις κοινωνικές εκδηλώσεις, αποφεύγει τη βλεμματική επικοινωνία, φοβάται ότι αναδίδει άσχημη οσμή ή ότι θα πληγώσει τους άλλους χωρίς τη θέλησή του λόγω κακής συμπεριφοράς.
Σούτσι-Μπαρ
Δεν πρόκειται για κάποιο μπαρ της Ινδίας αλλά για μια διαταραχή η οποία μοιάζει πολύ με τη “δυτική” ιδεο-ψυχαναγκαστική διαταραχή. Ο ασθενής έχει μανία (=such-bar) καθαρισμού.
Χούο Κούι Ντα
Αίσθημα καύσου που αρχίζει από την κοιλιά και φθάνει μέχρι τον λαιμό. Βασίζεται στην παραδοσιακή κινέζικη ιατρική του “κι” (ζωική ενέργεια). Όταν το κι, είναι πολύ θερμό μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα αλλά μεταφορικά σημαίνει ευερέθιστη προσωπικότητα.
Ενδεικτική Βιβλιογραφία
Αγγελόπουλος Ν., (2009). Ιατρική ψυχολογία και ψυχοπαθολογία, Βήτα
Bakker MJ,van Dijk JG, Pramono A, Sutarni S, Tijssen MA., (2013). Latah: an Indonesian startle syndrome.
Επιμέλεια:
Ιατρού Π. Γεώργιος
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
