Αυτισμός και Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές
Από την 1η Νοεμβρίου 2007, με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, καθιερώθηκε να γιορτάζεται κάθε χρόνο η Παγκόσμια Ημέρα Αυτισμού στις 2 Απριλίου, αρχής γενομένης από το 2008.
Σκοπός της ημέρας αυτής είναι η ενημέρωση της παγκόσμιας κοινής γνώμης για τον αυτισμό και τα βήματα που πρέπει να γίνουν για την ομαλή ένταξη των ατόμων με αυτισμό στην κοινωνία. Η ενημέρωση έχει διττό στόχο: το σεβασμό στην προσωπικότητα και τη μοναδικότητα του αυτιστικού παιδιού και τη δημιουργία δομών για την πρώιμη διάγνωση και φροντίδα των παιδιών αυτών και των οικογενειών τους.
Η Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης και Ενημέρωσης για τον Αυτισμό είναι πάνω απ’ όλα μια ημέρα αφιερωμένη στο παιδί με αυτισμό.
Ο Αυτισμός είναι μια διαταραχή, η οποία επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο το άτομο βιώνει τον κόσμο που το περιβάλλει και αλληλεπιδρά με αυτόν ενώ δεν επηρεάζει την εξωτερική εμφάνιση (SarahLennard-Brown, 2003).
Είναι μια διαταραχή φάσματος δηλαδή επηρεάζει το άτομο με ποικίλους τρόπους από την ήπια μορφή της έως την πιο βαριά.
Η διαταραχή άρχισε να περιγράφεται για πρώτη φορά τη δεκαετία του ‘40, από 2 ανθρώπους που εργάζονταν την ίδια εποχή σε διαφορετικά μέρη: τον Hans Aspergerκαι τον Leo Kanner σε Αυστρία και ΗΠΑ, αντίστοιχα. Και οι 2 αναφέρθηκαν σε παιδιά που παρουσίαζαν:
- προβλήματα στον λόγο, στην επικοινωνία και τη φαντασία
- έντονη επικέντρωση σε συγκεκριμένα αντικείμενα και ασχολίες
- εξαιρετικές οπτικές ικανότητες
- έντονη αντιπάθεια προς κάθε αλλαγή
Και οι 2 έδωσαν στη διαταραχή αυτή το όνομα αυτισμός που προέρχεται από την ελληνική λέξη “εαυτός”.
Ο Αυτισμός ανήκει σε μια ομάδα διαταραχών, γνωστών ως “διεισδυτικές αναπτυξιακές διαταραχές” (PervasiveDevelopmentanDisorders, PDD). Αυτές, περιλαμβάνουν προβλήματα λόγου και επικοινωνίας (κοινωνική αλληλεπίδραση), καθώς και επαναλαμβανόμενες και παρορμητικές συμπεριφορές. Ο Αυτισμός μπορεί να περιλαμβάνει όλα αυτά τα προβλήματα ή μερικά από αυτά, σε διαφορετικό βαθμό. Όπως προαναφέραμε, αποτελεί διαταραχή φάσματος δηλαδή στο ένα άκρο αυτού υπάρχουν άνθρωποι με πολύ λίγα προβλήματα αυτισμού, με πιθανόν πολύ ήπια εκδήλωση ώστε το άτομο παραμένει αδιάγνωστο. Στο μέσο του φάσματος υπάρχουν άτομα στα οποία έχει διαγνωσθεί υψηλής λειτουργικότητας αυτισμός ή το σύνδρομο Asperger ενώ το άλλο άκρο του φάσματος ονομάζεται “κλασσικός αυτισμός” και συνοδεύεται από σοβαρότερα προβλήματα (SarahLennard-Brown, 2003).
Έρευνες έχουν δείξει ότι 91 ανά 10.000 άτομα έχουν Αυτισμό δηλαδή περίπου το 1% του γενικού πληθυσμού. Η επίπτωση της διαταραχής αφορά σε άτομα κάθε φυλής και χώρας ενώ η κατανομή στα δύο φύλα είναι υπέρ των αγοριών και συγκεκριμένα, η αναλογία εμφάνισης αυτισμού ανάμεσα σε αγόρια και κορίτσια είναι 4 προς 1.
Ο Αυτισμός είναι μόνιμος, δεν ξεπερνιέται ούτε θεραπεύεται. Ωστόσο, υπάρχουν τεχνικές και θεραπευτικές μέθοδοι που βοηθούν τα άτομα να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα.
Κοινωνικές σχέσεις
Τα άτομα με αυτισμό δυσκολεύονται να:
- Καταλάβουν τους κοινωνικούς κανόνες που ακολουθούν οι άνθρωποι όταν αλληλεπιδρούν
- Καταλάβουν πως οι άλλοι σκέφτονται και αισθάνονται
- Διαπιστώσουν πότε γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης
- Κάνουν φίλους
- Αλληλεπιδρούν με τους άλλους
- Παίζουν παιχνίδια
- Είναι μέλη μιας ομάδας
Λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία
Τα άτομα με αυτισμό δυσκολεύονται να:
- Αναπτύξουν και να κατανοήσουν τον λόγο
- Καταλάβουν τις αλλαγές στο νόημα των λέξεων
- Χρησιμοποιήσουν τη γλώσσα για να επικοινωνήσουν
- Καταλάβουν τη γλώσσα του σώματος
- Έχουν οπτική επαφή με άλλα άτομα
- Εκφράσουν τις απόψεις τους
Φαντασία
Τα άτομα με αυτισμό δυσκολεύονται να:
- Κατανοήσουν τις απόψεις των άλλων
- Αναπτύξουν το φανταστικό παιχνίδι
Κάποια άτομα με αυτισμό έχουν ιδιαίτερες δεξιότητες. Μπορεί να είναι εξαιρετικοί καλλιτέχνες, μουσικοί ή μηχανικοί. Άνθρωποι με υψηλής λειτουργικότητας αυτισμό έχουν συνήθως φυσιολογικό δείκτη νοημοσύνης.
Αιτίες αυτισμού
Η αιτία του αυτισμού είναι, ακόμη, άγνωστη. Παρ’ όλα αυτά, μελέτες δείχνουν πως η αυτιστική συμπεριφορά συνδέεται άμεσα με μεταβολές στη δομή του εγκεφάλου. Έρευνες, που προέρχονται από την Αμερική, μελετούν τη σχέση μεταξύ γονιδίων και αυτισμού ενώ ερευνάται, ακόμη, αν η έκθεση σε χημικές ουσίες σχετίζεται με την εμφάνισή του (Sarah Lennard-Brown, 2003). Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί πως όλες οι έρευνες βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο.
Σύμφωνα με το νέο διαγνωστικό εγχειριδίο DSM (Diagnostic and Statistical Manual), οι διαγνωστικές κατηγορίες «Αυτισμός», «Σύνδρομο Άσπεργκερ» και «Διάχυτη Αναπτυξιακή Διαταραχή μη άλλως καθοριζόμενη» απαλείφθηκαν. Πλέον η διάγνωση που θα δίνεται θα είναι «Διαταραχή του Αυτιστικού Φάσματος» (ΔΑΦ).
